Pitagora sa Samosa

Pitagora je bio grčki filozof i matematičar, osnivač filozofskog i religioznog pokreta tzv Pitagorejanizam, rođen oko 570. p. n.

Sin trgovca Mnesarha i Pitaje kojem je, dok je bila trudna, gatara prorekla da će roditi muškarca koji je lijep, mudar i koristan za čovječanstvo.

Tokom svog života putovao je na brojna mjesta u Egiptu, Arabiji, Fenikiji, Judeji Babilonu, pa čak i Indiji s ciljem sticanja velikog znanja i velike količine informacija o tajnim ili mističnim kultovima bogova.

Mnoga matematička i naučna otkrića su pripisani Pitagori, uključujući i njegovu slavnu Pitagorinu teoremu. Njegova otkrića su bila i na polju muzike, astronomije i medicine.

Njegova poznata teorema geometrije zasniva se na činjenici da je u pravokutnom trokutu površina kvadrata hipotenuze (stranica nasuprot pravom kutu) jednaka zbroju kvadrata ostalih stranica.

Ali bez obzira na to, ovu su teoremu već ranije koristili Babilonci i Indijanci a zbog tajne prirode njegove škole nema dokaza da je Pitagora radio na teoremi ili je to dokazao.

Nakon velikog mnoštva putovanja, Pitagora preselio se u Croton, Italija, 530. pne., najvjerovatnije zbog tiranije Polikrat sa Samosa koji mu je otežavao ostvarivanje njegovih planova u njegovom rodnom gradu.

Njegovi kasniji poštovaoci tvrdili su da je Pitagora bio toliko preopterećen javnim funkcijama na Samosu da se stoga preselio u Croton. Po dolasku u novi grad, brzo je ostvario veliki uticaj na mnoštvo ljudi koji su ga počeli pratiti.

Prema nekim spisima, Pitagora se oženio Teanom s kojom je živio u Crotonu i imao sina po imenu Telauges i tri kćeri po imenu Damo, Arignote i Myia.

Pitagora je reformirao kulturni život na Krotonu, pozivajuči ljude da prate vrline i oformio je aristokratski savez od svojih sljedbenika (Pitagorejski savez).

Pitagorejstvo i pitagorejci

Njegovi sljedbenici stvorili su bratstvo kako bi obavljali svoje vjerske prakse. Ezoterična učenja mogla su uticati na vjerske doktrine i običaje koji su sigurno bili od velike važnosti u pitagorejskom sistemu a vjerovatno su bili povezani sa kultom boga Apolona.

Pitagora je bio uvjereni sljedbenik vjerskih doktrina orfičara, a smatrao je da su bavljenje naučnim istraživanjima i život posvećen izučavanju viših teorijskih spoznaja najdjelotvorniji način spasenja i očišćenja duše i njena oslobađanja od strasti čijem je djelovanju izložena u toku svojih različitih egzistencija u tijelu.

Pitagorinom savezu su pripadali astronomi, muzičari, matematičari, filozofi; koji su vjerovali da su sve stvari u biti brojčane. Grupa se borila da sačuva tajno otkriče iracionalnog broja (Hipasus); legende govore o članu koji je utušen zato što je odao tajnu. Pojava moderne matematičke nauke se često pripisuje pitagorejcima; iako bi bila greška reči da je moderna nauka "Grčko otkriče". Pentagram (petokraka zvijezda) je za njih bio važan religijski simbol. Zvali su ga "zdravlje".

Savez je obavljao više funkcija; filozofska škola, vjersko bratstvo i političko udruženje. Ekskluzivnost saveza mnoge je ljude učinila ljubomornima i neprijateljskim, pa je to vjerojatno bio razlog njegovog uništenja.

Nakon sukoba između gradova Sybaris i Croton zgrada u kojoj su se okupili mnogi sljedbenici spaljena je i ubijeno bezbroj ljudi. Slične situacije su se javljale širom Magna Grecia na mjestima gdje Pitagorini klubovi su bili locirani. 

I pored toga, pitagorejci su nastavili postojati kao sekta održavajući svoju vjersku i naučnu praksu.

Što se tiče samog Pitagore, postoje različite verzije, neki kažu da je umro u hramu sa svojim učenicima, međutim, drugi kažu da je pobjegao u Tarent odakle je protjeran i natjeran da ode u Metaponto, gdje je vjerovatno i umro.